Op het moment van schrijven is het nog razend spannend wie de winnaar van de Tweede Kamerverkiezingen 2025 wordt. Zowel D66 als de PVV lijken nu 26 zetels te gaan krijgen. En de definitieve verkiezingsuitslag kan gevolgen hebben voor de Nederlandse gokwereld.
Meerdere partijen hebben namelijk hun visie op kansspelen en casino’s uiteengezet in hun partijprogramma. In dit artikel zetten we hun standpunten kort uiteen.
Geen standpunt over gokken
Een aantal partijen zegt in hun programma helemaal niets over gokken. Dit geldt voor de twee koplopers van de verkiezingen, de PVV en D66. En daarom kan vooral de structuur van de uiteindelijke regeringscoalitie gaan bepalen of er veranderingen komen in de bestaande regels over gokken.
Ook in het verkiezingsprogramma van JA21 (prognose: 9 zetels), BBB (4), Partij voor de Dieren (3) en BIJ1 (0) wordt met geen woord gerept over kansspellen, loterijen of casino’s.
CDA (prognose: 18 zetels)
Het CDA blijft bij haar eerdere standpunt: online gokken moet opnieuw verboden worden. De partij wil de legalisering van online gokken in 2021 helemaal terugdraaien. Totdat dat zover is, wil het CDA de regels aanscherpen: strengere zorgplichten voor gokbedrijven, een verbod op online gokreclames en een hogere minimumleeftijd van 21 jaar.
Kwetsbare mensen moeten beter beschermd worden, vindt het CDA. Gokbedrijven die hun zorgplicht niet nakomen, moeten daarom sneller hun vergunning verliezen.
50PLUS (prognose: 2 zetels)
In het verkiezingsprogramma van 50PLUS wordt nauwelijks iets gezegd over online casino’s, loterijen of staatsbedrijven die kansspelen aanbieden. Alleen in één punt wordt de gokindustrie kort genoemd: de partij vindt dat reclame voor gokken ‘beperkt’ moet worden. Er staat niet om welke vormen van reclame het precies gaat of voor welke kansspelen dat zou gelden.
BVNL (prognose: 0 zetels)
Ook het programma van BVNL van Wybren van Haga zegt weinig over kansspelen. Het woord ‘loterijen’ komt maar één keer voor in het programma. Net als bij de verkiezingen van 2023 wil de partij dat loterijen die activistische clubs ondersteunen (zoals Greenpeace, Milieudefensie en Extinction Rebellion) geen subsidies meer moeten krijgen of hun vergunning moeten verliezen. In het vorige programma werd de Nationale Postcode Loterij hierbij met naam genoemd.
ChristenUnie (prognose: 3 zetels)
De ChristenUnie gaat nog verder dan het CDA. De partij wil dat alle vormen van gokken verboden worden: dus niet alleen online gokken, maar ook casino’s, loterijen en gokkasten. Volgens de partij maakt gokken levens kapot en moet de gokindustrie verdwijnen.
Totdat het verbod er is, wil de ChristenUnie de minimumleeftijd voor kansspelen verhogen naar 24 jaar en gokreclames volledig verbieden. Ook wil de partij dat de staat genationaliseerde gokbedrijven zoals Holland Casino en de Nederlandse Loterij afstoot. De Kansspelautoriteit moet verder meer middelen krijgen om illegale goksites aan te pakken.
DENK (prognose: 3 zetels)
DENK wil gezonder leven bevorderen, en wil daarom dat gokreclames (en ook alcoholreclames) verboden worden.
Forum voor Democratie (prognose: 7 zetels)
FvD wil de ‘Goede Doelenloterijen’ aanpakken. Volgens de partij steunen deze loterijen vooral activistische organisaties. FvD wil daarom de wet aanpassen, zodat iedereen een loterij kan beginnen en de verplichting om een deel van de opbrengst aan goede doelen te geven verdwijnt. Daarmee wil de partij het monopolie van de ‘Goede Doelenloterijen’ doorbreken.
GroenLinks-PvdA (prognose: 20 zetels)
GroenLinks-PvdA wil dat de Kansspelautoriteit meer bevoegdheden krijgt om gokbedrijven aan te pakken en dat er Europese afspraken komen om illegale goksites beter te bestrijden. De partij wil strengere regels voor gokreclames, een nieuwe zorgplicht in de wet en strenge inzetlimieten voor gokkers.
NSC (prognose: 0 zetels)
NSC wil online gokken uiteindelijk verbieden. Totdat dat zover is wil de partij een landelijke speellimiet invoeren en gokbedrijven aansprakelijk stellen als ze hun zorgplicht niet nakomen. Reclames voor gokken zouden moeten worden beperkt, en de minimumleeftijd voor risicovolle gokspelen moet omhoog van 18 naar 21 jaar.
Piratenpartij (prognose: 0 zetels)
De Piratenpartij zegt maar één ding over gokken: reclame voor verslavende gewoontes zoals gokken moet strafbaar worden.
SGP (prognose: 3 zetels)
De SGP wil dat alle vormen van gokken, zowel online als offline, verboden worden en dat de overheid daarop actief gaat handhaven. Daarnaast wil de partij meer voorlichting en preventie en dat de bescherming van spelers via het Cruks-register wordt uitgebreid. Reclames voor gokken moeten helemaal verdwijnen, en de overheid moet stoppen met het exploiteren van casino’s en loterijen.
SP (prognose: 3 zetels)
De SP vindt dat gokbedrijven strenger aangepakt moeten worden, maar wil wel dat Holland Casino en de Nederlandse Loterij in overheidshanden blijven. Wel moeten ze stoppen met het werven van nieuwe klanten. De SP wil ook een totaalverbod op gokreclames, hoge boetes voor overtredende aanbieders en de mogelijkheid om gokbedrijven tijdelijk te schorsen.
De partij wil daarnaast dat illegale websites met schadelijke inhoud offline gehaald kunnen worden.
Volt (prognose: 1 zetel)
Volt wil, net als bij de vorige verkiezingen, een verbod op gokreclames. Daarnaast wil de partij een wettelijke verlieslimiet invoeren voor iedereen die online gokt.
VVD (prognose: 22 zetels)
De VVD wil de Wet op de Kansspelen hervormen om gokverslaving beter aan te pakken. De partij wil de Kansspelautoriteit meer bevoegdheden geven om illegale gokbedrijven aan te pakken, en zet daarvoor in op samenwerking met andere Europese landen.
Zo stemden de partijen eerder over gokreclames
In 2024 werden twee voorstellen ingediend om gokreclames te verbieden. Een voorstel van het CDA om álle gokreclames te verbieden haalde het toen niet (70 van de 150 zetels). Twee maanden later diende de SP een voorstel in om alleen online gokreclames te verbieden. Dat plan kreeg wel een meerderheid (77 zetels), mede dankzij steun van de BBB.
In 2021 werd er ook al een voorstel aangenomen om een landelijke speellimiet in te voeren en om risicovolle kansspelen te verbieden. Dit voorstel kreeg een kleine meerderheid van 79 stemmen. Opvallend was dat D66 toen wél vóór stemde, terwijl die partij eerder geen steun gaf aan een reclameverbod.
